Een Centraal aanspreekpunt (CAP) werd opgericht bij de Nationale Bank. Het ontvangt van Belgische financiële instellingen informatie over de bankrekeningnummers van hun klanten en over de aard van de contracten, die met deze cliënten werden afgesloten.

Het CAP beschikt echter niet over informatie over buitenlandse rekeningnummers. Bij KB van 3 april 2015 werd voorzien in de melding van buitenlandse rekeningnummers. Dergelijke rekeningnummers waarvan de belastingplichtige, zijn echtgenoot en kinderen tijdens het belastbaar tijdperk houder zijn geweest moeten door hen worden gemeld bij het CAP.

De aanmelding moet gebeuren door personen, die belastingplichtig zijn in de personenbelasting (rijksinwoners) en moet ten laatste gebeuren op het moment van de belastingaangifte, waarin het bestaan van de buitenlandse rekening wordt vermeld, tenzij er reeds melding was in een vorig aanslagjaar.

Bij een gemeenschappelijke aanslag op naam van echtgenoten of wettelijk samenwonenden, moet de melding bij het CAP van de buitenlandse rekeningen door iedere partner afzonderlijk worden verricht.

Buitenlandse rekening

Een “buitenlandse rekening” is elke opname in het boekhoudplan van een in het buitenland gevestigde bank-, wissel-, krediet- en spaarinstelling, op basis van een overeenkomst met de belastingplichtige, die het mogelijk maakt op individuele basis de stromen en saldi van monetaire of financiële activa op te volgen, welke door de instelling worden bewaard voor rekening van de belastingplichtige.

Het gaat om rekeningen van allerlei aard, en niet alleen om rekeningen welke de mogelijkheid  bieden inkomsten te ontvangen, contant geld af te halen of te storten, betalingen ten gunste van derden te verrichten of betalingen in opdracht van derden te ontvangen. Ook een effectenrekening valt binnen de definitie van een buitenlandse rekening en moet worden gemeld.

Een buitenlandse rekening, die uitsluitend wordt geopend met oog op de onmiddellijke overdracht van fondsen van of naar een door de belastingplichtige in België geopende rekening, moet niet bij het CAP worden gemeld. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de rekeningen die bij Paypal worden geopend met als enig doel de uitvoering van de (terug)betaling van via internet gesloten transacties buiten het kader van een beroepsactiviteit.

Dergelijke rekeningen moeten wel bij het CAP worden gemeld wanneer tegoeden op deze rekeningen worden bewaard voor rekening van de belastingplichtige voor een langere tijdspanne dan strikt noodzakelijk voor de uitvoering van het geldtransfer van of naar België.

Een buitenlandse rekening, waarvan verschillende belastingplichtigen medehouder zijn, moet door ieder van hen worden gemeld. Dit geldt ook voor rekeningen die zijn geopend door een vereniging zonder rechtspersoonlijkheid waarvan de belastingplichtige deel uitmaakt (het gaat om een vorm van mede-eigendom van de tegoeden die contractueel door de vennoten worden samengebracht).

Op naam van kinderen, die mee onder de aangifte van hun ouders in België vallen, geopende buitenlandse rekeningen moeten bij het CAP worden gemeld door beide ouders.

Identificatiegegevens en aan te leveren informatie

De belastingplichtige wordt geïdentificeerd via zijn naam en eerste officiële voornaam en zijn Rijksregisternummer of indien hij niet over een dergelijk nummer beschikt, door zijn identificatienummer bij de Kruispuntbank van de sociale zekerheid (“Register bis”).

Volgende gegevens moeten doorgegeven worden per buitenlandse rekening:

1. Identificatie van de rekening via het IBAN-nummer. Dit is een internationale standaard die is erkend door alle Lidstaten van de Europese Unie en door de meeste andere landen uit Europa, het Midden-Oosten en de Caraïben. Bij gebrek aan een IBAN-nummer moet de rekening worden geïdentificeerd door middel van het rekeningnummer, toegekend door de buitenlandse financiële instelling.

2. De volledige benaming van de buitenlandse instelling moet eveneens worden medegedeeld en ook de BIC-code (Bank Identification Code) van deze instelling. Al er geen BIC-code is, dan moet het  volledige adres van de instelling opgegeven worden. Een BIC-code bestaat immers enkel voor bankinstellingen. Buitenlandse wissel-, krediet- en spaarinstellingen beschikken niet over  een dergelijke code en moeten derhalve geïdentificeerd worden door middel van het volledige adres.

3. Het land waar de rekening werd geopend moet worden vermeld. Deze vermelding stemt in principe overeen met de melding, die in de aangifte in de personenbelasting moet worden opgenomen.

Datum van aanvang/beëindiging

De melding moet gebeuren van buitenlandse rekeningen waarvan men (mede)houder is geweest op enig ogenblik tijdens het belastbaar tijdperk, tenzij de melding reeds vroeger is gebeurd. Meer bepaald wenst de fiscus te weten welke buitenlandse rekeningen op naam van de  belastingplichtige geopend waren tijdens een welbepaald belastbaar tijdperk.

Men moet derhalve de datum vermelden waarop elke  rekening werd geopend. Deze datum vormt de aanvang van de opeenvolgende aanslagperiodes tijdens welke de belastingplichtige houder is gebleven van de rekening.

De begindatum kan een probleem vormen voor oudere buitenlandse rekeningen. De wet  bepaalt dat de gegevens moeten worden gemeld voor de buitenlandse rekeningen waarvan het bestaan in de aangifte in de PB voor de aanslagjaren 2012 tot en met 2014 was vermeld (het betreft de inkomstenjaren 2011, 2012, of 2013). Een belastingplichtige die sinds 2011 titularis is van een rekening duidt voor deze rekening in het CAP 2011 als belastbaar tijdperk aan. Als dezelfde belastingplichtige in 2013 een nieuwe rekening opent, duidt hij voor de nieuwe rekening 2013 aan.

Een bij het CAP gemelde buitenlandse rekening wordt geacht te blijven voortbestaan voor de jaren volgend op de aanmelding. De belastingplichtige kan dit vermoeden weerleggen door bij het CAP te melden vanaf welke datum hij niet langer (mede)houder is van deze rekening.

Indien kinderen niet langer fiscaal mee worden aangegeven met de ouders gelden volgende regels:

• de kinderen melden het betreffende jaar hun rekeningen zelf aan bij het CAP
• de ouders melden bij het CAP dat deze rekeningen fiscaal gezien niet langer op hun naam staan. Ze vermelden als einddatum de afsluitingsdatum van het laatste belastbaar tijdperk waarin de inkomsten van de kinderen wel nog bij die van de ouders zijn gevoegd.

Wijze van melding bij het CAP

De melding bij het CAP kan zowel elektronisch als op papier gebeuren.

De elektronische mededeling gebeurt via de website van de Nationale Bank van België. De identificatie van de belastingplichtige of zijn gevolmachtigde en de authentificatie van de gegevens gebeuren door middel van het certificaat dat op de elektronische identiteitskaart voorkomt.

De belastingplichtige, of zijn gevolmachtigde, die gegevens op papier meedeelt, moet gebruik maken van het formulier dat door de FOD Financiën wordt vastgelegd en dat beschikbaar is bij de Nationale Bank van België. Het door de belastingplichtige of zijn gevolmachtigde ingevulde en ondertekende formulier moet worden verstuurd naar de hoofdzetel van de Nationale Bank van België.

De belastingplichtige moet aan het formulier een recto verso fotokopie toevoegen van zijn identiteitsdocument, zijnde de Belgische identiteitskaart, of bij ontstentenis hiervan zijn verblijfsvergunning.

Indien het formulier verzonden wordt door een gevolmachtigde moeten volgende bijkomende documenten worden toegevoegd:

• het bewijs van de volmacht, en
• een recto verso fotokopie van het identiteitsdocument van de gevolmachtigde zelf, wanneer deze een natuurlijke persoon is, of van de natuurlijke persoon die voor rekening van de gevolmachtigde handelt, wanneer deze een rechtspersoon is.

De Nationale Bank volgt enkel de formele elementen van de aanmelding op, maar neemt zelf geen initiatieven om de juistheid van de aangemelde gegevens te controleren of te verbeteren. Gegevens die niet worden overgemaakt overeenkomstig de technische instructies van de Nationale Bank van België, worden geacht niet bij het CAP te zijn gemeld. De Nationale Bank van België stelt de verzender van de gegevens in voorkomend geval op de hoogte met de vermelding van welke instructie niet werd nageleefd. De verzender moet vervolgens de juiste gegevens bij het CAP melden binnen de dertig kalenderdagen na het versturen van de kennisgeving door de Nationale Bank van België.

Zodra het CAP in het bezit is van de correct overgemaakte gegevens, wordt de datum van ontvangst ervan geregistreerd. Het CAP meldt de ontvangst hiervan aan de belastingplichtige en (indien van toepassing) aan zijn gevolmachtigde.

De belastingplichtige of zijn gevolmachtigde kan uit eigen beweging verkeerde of onvolledige gegevens verbeteren die eerder bij het CAP zijn gemeld.

Raadpleging van de gegevens en bewaartermijn

Aanvragen tot raadpleging van het CAP met betrekking tot buitenlandse rekeningnummers moeten door de fiscale administratie worden ingediend bij de Nationale Bank van België, die de opzoekingen zelf verricht.

Raadpleging van het CAP staat niet voor alle fiscale ambtenaren open, maar enkel voor bevoegde ambtenaren, belast met de vestiging van de belasting. Wat de ambtenaren belast met de invordering van de belasting betreft, zullen de verzoeken om raadpleging van het CAP tijdens een eerste periode via hun gewestelijke directeurs/adviseurs-generaal worden verricht.

De bewaartermijn van de aan het CAP meegedeelde gegevens eindigt :

• wat de gegevens betreft over een buitenlandse rekening: bij het verstrijken van het achtste jaar dat volgt op het belastbaar tijdperk in de loop waarvan de belastingplichtige de afsluiting van de betrokken buitenlandse rekening bij het CAP heeft gemeld,
• wat de gegevens betreft over de belastingplichtige: bij het verstrijken van het achtste jaar dat volgt op het belastbaar tijdperk in de loop waarvan de belastingplichtige de afsluiting van de laatste buitenlandse rekening waarvan hij (mede)houder was, bij het CAP heeft gemeld.

Na deze termijn worden de vervallen gegevens uit het CAP gewist.

Inwerkingtreding

De nieuwe regeling is inmiddels in werking getreden. De belastingplichtigen moeten overgaan tot mededeling van hun buitenlandse rekeningen voor 2014 vooraleer ze dit jaar hun belastingaangifte indienen. Voor vorige jaren zou er een uitnodiging van de FOD Financiën volgen om ook voor die jaren (2011-2013) de aanmelding te doen. Het is echter nuttig om geen afwachtende houding aan te nemen en men kan meteen voor alle jaren de aanmelding doen, zodat men meteen volledig in regel is en later geen bijkomende aanmelding dient te verrichten.